| امروز ميخوام در مورد نقش بوته جغه كه يك نماد ايرانيه براي شما دوستان گل مطلب بذارم
اين نقش يكي از گرانبهاترين نماد هاي به جا مانده از نياكان ماست . نقشي كه ريشه در دل فرهنگ ما داره و با قلب تاريخ تپنده تا به امروز به روشني به زندگي ادامه داده . اين نقش توي خونه تمام ايراني ها وجود داره ؛ نگاهي كوتاه به قالي هاي زيباي ايراني بندازين ! چند صد تا بوته جغه ميبينين ؟
جغه به معني تاج افسر ، يا هر چیزتاج مانند که به کلاه نصب کنند.( فرهنگ معین ) جیغه : زیور مرصع ازگوهر که مردان بر سردستار وکلاه و زنان بر چار قد زنند . ( فرهنگ نفیسی ) معنی لغوی بوته، یک دسته برگ است.ساده ترين شكل اين نماد شباهت زياد به برگ دندانه دار داره
اما معني واژگاني بوته جغه ! اينكه اين واژه از كجا اومده و چرا به عنوان يه نماد از هزاران سال پيش در كشومون ايران نماد ايراني به شمار مي آمده ؟
نام ديگر این نقش « سرو مینوسپنت » مي باشه، بر باورهاي باستانی نماد فنا ناپذیری است.ايرانيان باستان باور دارشتند که این سرو مربوط به نور ایزد اهورا مزداست وحتی مربوط به شخص اشو زرتشت است این سرو را زرتشت از بهشت آورده ودر کاشمر یا کشمیر کاشته گروهی نیز بر این باورند که زرتشت پس از مرگ به قله کوهی بردند و او به سرو در آمد بر اساس داستاني دیگر ، ما مواجه با سروی از بهشت هستبم که توسط زرتشت در کاشمر ( ترشیز ) کاشته شد که بعدها بلند ترین سرو جهان گردید ودر ادامه اين داستان آورده شده که درخت مزبور آنقدررشد کرد و بزرگ شد که تا آن هنگام کسی سروی بدان بلندی ندیده بود . ولی این درخت به دستور خلیفه متوکل بالله در سال 861 بعد از میلاد قطع شد و تکه های آن را به سامراء حمل کردند ولی قبل از رسیدن درخت به محل مذکور خلیفه توسط پسرش به قتل رسید .
بته نمادي تزئینی است که ریشه ای بسیار غنی و پیچیده در ایران دارد که به شکل شعله آتش ، میوه ، درخت کاج ، سروی خمیده ، مرغی که سر درسینه فرو برده ، زاهدان ماد ر ویا زنی که چادر به سر دارد و سر در گریبان فرو برده است
بته مظهر رمزی شعله آتشکده های زرتشتی است . سرو نماد ايرانيان است و در پارسه (يا همون تخت جشميد) روي نگاره هاي سنگ تراشي شده سروهاي زيادي ميبينيم كه نماد ايران مي باشد اما سرو خميده يا همان بوته جغه نماد ايستادگي در برابر دشمنان ايران است
بوته جغه يعني ايراني سروي است مه خم ميشود اما هيچگاه نمي شكند
هنگام هجوم و تجاوز اعراب به ايران يكي از نمادهاي استقامت بوده و به عنوان سمبل ايستادگي و پايمردي
در برابر عرب ايستاديم
كشته شديم
از زبان و فرهنگ مون پاسداري كرديم و حتا اسلام رو هم به شكل جديد شيعه ...
درود بر ايرانيان
در جاهای بیشتری به سروی که تارک آن از باد خم شده و نماد رمزی شعله مذهب زرتشت ، بيان گردیده .
بوته در دوران هاي گذشته به چه شكلي بوده ؟
بته ای که ازهزاره هشت قبل از میلاد تا دوره هخامنشی درهنرها به کار برده می شود، بیشتر بته بادامی بود و تعداد کمی از آنها خمیده هستند . از نمونه های یافته شده که شاید اولین بته مشاهده شده در تاریخ هنر ایران است ، نمونه ای که یافته شده در پیکر کنده های آشوری ایلامی متعلق به سه هزار فبل از میلاد است و گلدانی را می بینیم که دو عدد برگ بته مانند از آن آویزان است .
این بته ها ساده و بدون تزئین هستند . نقشه برجسته مذکور هم اکنون در موزه بغداد است سرو به صورت نگاره بته ای فرآینده ای است بسیار طولانی و پر پیچ وخم که قابل تفکیک به مراحل قبل از اسلام و بعد از اسلام است . وجه تمایز مرحله یکم در منزلت خاص سرو بوده به عنوان درخت مفدس و یک مظهر رمزی ، مذهبی و نشانه ای ازخرمی و همیشه بهاری و نیز مردانگی که سر آغاز آن هنر ایلامی - عاشوری و سرانجام آن هنر ساساني است اما پس از اسلام مفهوم مقدس خود را از دست داده و صرف یک نقش سنتی در هنر ها به کار می رود (اگر تازي مسلمون ميدونست اين نقش به چه معني است اكنون چيزي ازش نمي موند اما چون اين نقش منصوب به اشوزرتشت ميباشد هزاران سال بعد از اين هم ميمونه !)
هخامنشی : بر روی حجاری های ، و جامه های مختلف طلایی ، وسایل رزم ، گلدان و زینت آلات می توان دید که بته ها در این دوره کم کم خمیده می شوند . اشکانی : نمونه های بسیار کمی از آثار هنری و متنوع ایرانی در دست است . در نقوش دوره اشکانی طراحی برگه با دم برگی بسیار نازک شبیه بته جقه دیده شده است
ساسانیان : در این دوره تنوع آثار را می توان در ظروف نقره ای و طلایی ریتون ، شمشیر ، انواع بافته ها ، معماری ، کچ بری و زیورآلات می توان دید دراین دوره درزمینه نقوش بته جقه ای بیشتر از فرم بته های دیگراستفاده شده و تنوع فرم بسیاراست . فرم بادامی سرو کاج خرمی و ... قابل توجه است که حتی علامت مخصوص ساسانیان نیز بر طبق نظر برخی مورخان و محققان از فرم بته گرفته شده و بیشتر توجه هنر مندان این دوره استفاده از جقه در طراحی اشکال دیگر است مانند بال و پر پر ندگان و ایجاد تر نج از تر کیبات بته جفه ای در حجاری های طاق بستان در دوره ساسانی حدود ششصد میلادی در اطراف نقش یک سیمرغ تزئیناتی مشاهده می گردد که بسیار شبیه به طرح بته جقه یا همان سرو که تارکش را باد خم کرده است وجود دارد .
قابل ذکر است که این نقوش بر روی جامه شاه که سوار بر اسب است ، نیز نقش گردیده بنا براین نقش بر روی پارچههای آن دوره استفاده شده است و همین طور در طرح آنتی نوئه قوچ ( سئو 6- 6 میلادی ) از گورستان زیر زمینی انتی نوئه در مصر دو قطعه بافته به دست آمده که نقوش برگ مانندی شبیه به بته جقه اطراف این قوچ نمایان است . در دوره ساسانی نقش بته با طرح جانوران است.
صفویه : نمونه های منسوج این عهد همچون قطعاتی از پارچه زری سده 11 از لحاظ تجسم مراحل اساسی دگردیسی سرو به بته و تبدیل شدن آن به شکل دیگر اهمیت به سزا دارد . از این دوره به بعد کم کم درخت سرو پیش از پیش تحلیل رفته و تنها قالب تهی شده آن بر جا مانده و در کنار آن بته منقش در کار ظاهر شدن است و این هیئت و حالتی لست که در آن همه انواع نقش مایه بته ای پشت هم می آیند . بر روی قالی های شاه عباس دوم ( یعنی نیمه اول قزن یازده ) نقش سرو را می بینیم . در این دوره بته ها تز ئینات ریزی دارند و مزین به نقوش خطاطی هستند افشار و زند : در این دوره به علت نا بسامانی ها آ ثار کمی بر جای مانده و تنها بر روی تعدادی از قالی ها ، پوشش زین اسب و خورجینها و ، ویزه های به دست آمده طرح بته بر روی انها استفاده شده است
قاجاریه : بته های این دوره بیشتر به بته میری یا سرابندی شباهت دارد و اثر رابطه متقابل سرو و نگاره ها معروف به بته جقه را نمایان می سازد . این سرو در ابتدا به صورتی بوده که باغی را در خود جای می داده است و حلت درونی _ برونی آن و رابطه محیطی و محاطی آن کم کم تغییر کرده و به صورت بته جقه ای در آمده است .
پهلوی تا اكنون : در این دوره به علت شکاف عمیقی که میان طرحهای سنتیو هنر مندان معاصر افتاده دیگر چون گذشته نقش مایه های جاوید و سنتی را نداشته ایم اما بر خی هنر مندان بومی وابستگی عمیقی از نظر فر هنگی و اقتصادی به هنر های جاوید و سنتی داشتندو سبک و هنر خود را در این دوره متلاطم حفظ کرده اند . با شد یک بار دیگر هنر مند خود رادریابد و هنر اصیل ایرانی از زیر خروارها خاک دوباره سر بر آورد و همچون اعصار و قرون طلایی کذشته بدر خشد وباز هم هنر مندان و انسان هایی نیک _ چون معنی لغوی هنر یا هونر انسانهای نیک در این عرصه هنر گام بر دارند
همين امروز يه مانتو خريدم كه دو تا بوته جغه روش داره
نظرات شما عزیزان:
مهتاب دختر پارسی 
ساعت17:22---14 اسفند 1389
[گل] درود دوست نازنین و گرامیم
با وبلاگ تازه ای به روزم
و
چشم به راه دیدگاه گرمتون
اگر در گذشته منو پیوند داده بودین ، پیوند تازه رو جایگزینش کنین
وبلاگ قبلی ام فیلتر شده ! .gif)
www.mahtabparsi.blogfa.com
سپاسگذارم
پاینده ایران
شاد زی مهر افزون
[گل][گل][گل][گل][گل][گل][گل][گل][گل][
|
تبادل
لینک هوشمند
بوته جغه نماد اشوزرتشت وپایداری ایرانیان در برابر تازیان.(برگرفته از تارنمای مهتاب دختر پارسی) 
نويسنده: 
»
